आधानेऽजस्रनित्यत्वसमर्थनम्

अ. सी. सुब्बुकृष्णमहाग्निचित्

Ādhāne-ajasra-nityatva-samarthanam 

A. S. Subbukrishna Mahāgnicit (Somayājī) 

यज्ञो रक्षतु धार्मिकान्

अग्न्याधाने बुधमुनिवरैः कल्पिते स्पष्टमार्गे ।

नित्यं धार्या दशदिनमितं रात्रियुग्मेन साकम् ॥

शोचिष्केशाः श्रुतमपि विधिं शुद्धधीप्रापणाय ।

व्याकुर्वेऽद्धा सितमतिमतां प्रीतये नित्यमेव ॥

विषयानुक्रमः ।

अर्थानुशासनभागः                                             स्थिरीकरणभागः

१. आमुखम्                                        ५. शङ्कोत्थापनं समाधिश्च 

२. सूत्रकारमतिः                                  ६. अजस्रधारणमग्नीनामपि परम्परयाऽपूर्वसम्पादकत्वकथनम्

३. अजस्रव्रतनित्यता                            ७. व्रातपतीनप्रायश्चित्तिः

४. निगमनम्                                       ८. अजस्राकरणे लौकित्वसंभवोऽग्नीनां, प्रथमारम्भाधिकाराभावश्च 

अर्थानुशासनभागः

१. आमुखम्

इह खलु अधीतसाङ्गवेदकेन स्वस्वकल्पसूत्रोक्तमग्न्याधानं क्रियते । अग्निहोत्रादिकर्मजातं  वेदविहितं तेष्वग्न्याधानसिद्धेष्वग्निष्वनुष्ठीयते । तत्रापस्तम्बमहामुनिना कल्पकारेणोक्तः यः प्रकारः तेन तैत्तिरीयकाः वयमाधानादिकं कुर्मः । स्फीतालोकमध्यवर्ती घटः प्रतिपित्साविषयो न भवतीति भामतीकाराः । एवमेवाग्न्याधानप्रक्रियाऽपि संशयविदूरा । तथाप्यधिकारिभेदेन तत्रापि संशयो जायते । तत्रेदं विमर्शात्मकं किञ्चिदिव वक्तुकामा वयं प्रपन्नाः । सारग्राहिणो विद्वांसः असारं परित्यज्य मुदं प्रप्नुयुरीति दृढनिश्चयाः । अस्मिन् विषये प्रयत्यते तदर्थमिति पुनर्विज्ञापयामि ॥

२. सूत्रकारमतिः

आपस्तम्बेनाधानयोग्यनक्षत्राण्युक्तानि योग्यकालत्वेन पर्वद्वयमप्युक्तम् । अत उक्तनक्षत्रे क्रियमाणं नक्षत्राधानमिति पर्वणि क्रियमाणं पर्वाधानमिति च याज्ञिकसमाख्या । तत्रापि होमपूर्वाधानं प्रथमत उक्त्वा ततः परं सोमपूर्वाधानमिष्टिपूर्वाधानं च स्वसूत्रैः सूचयति कल्पसूत्रकारः । विस्तारभयात्तेषां सूचनमिह न क्रियते । एवं सूत्राणां  स्थितिः । आपस्तम्बसूत्राणां धूर्तस्वामिनः भाष्यं, तस्य रामाण्डाराणां वृत्तिः, रुद्रदत्तवृत्तिः, आण्डपिल्लाप्रयोगपद्धतिः इति चतुष्टयं प्राधान्येन याज्ञिकैः सर्वत्राद्रियते । तत्र नक्षत्राधानं शुक्लपक्षे भवति । तच्च प्रायेण होमपूर्वकाधानमेव । केचिदापूर्यमाणस्य पक्षस्य पर्वतुल्यत्वं मन्यमनाः सोमपूर्वाधानमप्याचरन्ति । पर्वणि क्रियमाणमाधानमपि होमपुर्वं वा सोमपूर्वं वा भवति । इष्टिपूर्वाधानं तु पूर्णिमायामेव  प्रवर्तते तथा चोदितत्वात्सूत्रकारेण । पुर्वोक्तविधिबलाद्दर्शे वा नक्षत्रे वा होमपूर्वाधानम् ॥

३. अजस्रव्रतनित्यता

तत्र सर्वत्राधानानन्तरं द्वादशाहाजस्रधारणं तत्प्रयुक्तव्रतं च सूत्रकारेण प्रथमतः विहितं -- 

द्वादशाहमजस्रेष्वग्निषु यजमानः स्वयमग्निहोत्रं जुहुयात् अप्रवसन्नहतं वसो बिभर्ति । (आप.श्रौ. ५.२२.१३) इति । 

अत्र चतुष्टयं विहितम् -- अग्नीनामजस्रधारणं, स्वयं होमः, अप्रवासः, अहतवासोधारणमिति । 

तत्रेष्टिपूर्वाधाने पूर्णिमायामाधानस्यकृतत्वात् परस्मिन्दिने पूर्णिमायाः यागस्य कर्तव्यत्वात् इष्ट्यनारम्भे मनाभावादिष्टिपूर्वमेवाधानस्य कृतत्वादजस्रधारणादि न सम्भवति कालाभावात् । एतच्च सूत्रकारेणैव विहितं -- 

पौर्णमास्यां तु पूर्वस्मिन् पर्वणि सेष्टि सान्वारम्भणीयमाधानमपवृज्य । (आप.श्रौ. ५.२४.९), श्वोभूते पौर्णमासेन यजेत । (आप.श्रौ. ५.२५.२) 

इति सुत्रद्वयम् । अत्र "आधानमपवृज्य" इति प्रयुक्तम् । अतः अजस्रधारणनिवृत्तिः । अजस्रान्त एवाधानसमाप्तिरिति सूच्यते । "आधानमपवृज्य" इति वर्तमानत्वात् । एषेष्टिपूर्वाधाने स्थितिः । 

सोमपूर्वाधाने आधानोत्तरकालं सोमस्यैव प्रवृत्तेः अजस्राणां विकल्पः । उदवसानीयानन्तरं प्रथमाग्निहोत्रप्रभृति सोमयागानुष्ठानगतानि दिनानि संख्याय अवशिष्टदिनैः यावद्भिः द्वादशसंख्या पूर्यते तावन्त्यहान्यजस्रधारणं तत्प्रयुक्तव्रतञ्च भवति । कल्पान्तरे सोमपुर्वाधानेऽजस्रधारणाभावं पश्यामः (भारद्वाजसूत्रे) । अतः सोमपूर्वाधानेऽजस्रविकल्पः । याज्ञिकास्तु सोमपूर्वाधानेऽजस्रधारणं न कुर्वन्ति लाघवात् कल्पान्तरसम्मतत्वाच्च ॥  

आश्वलायनसूत्रवृत्तिकृत् नारायणोऽप्येवं वदति -- 

इष्टिपूर्वेऽजस्रधारणं नास्ति..............तथा सोमपूर्वेऽपि नास्ति । (आश्व.श्रौ. २.१.३५) इति । 

एवं च इष्टिपूर्वाधानेऽजस्रनिवृत्तिः सोमपूर्वाधाने केषाञ्चिन्मते विकल्पः अन्येषां मतेऽजस्रधारणाभावः । याज्ञिकानामाचारः शास्त्रसम्मतः पूर्वमेवोपवर्णितः । तथा धूर्तस्वामी -- 

सोमादुत्तरकालं प्रवृत्तेऽग्निहोत्रे द्वादशाहादीनि न क्रियेरन् । (पुट सं.  ५९०) इति । 

प्रकृतमनुसरामः ॥

शुक्लपक्षे द्वितीयायां तृतीयायां वा नक्षत्राधाने अमावास्यायां वाऽऽधाने होमपूर्वकेऽजस्रधारणं नित्यं भवति द्वादशदिनकालस्य विद्यमानत्वात् पूर्णिमायाः प्राक् । तथा च धूर्तस्वामिनः -- 

ते (अजस्रधारणादयः) तु अमावास्याधान एव भवन्ति वचनात् । नक्षत्राधाने चैवं भवति श्रुत्यन्तरात् । अर्वाग्यत्राजस्राः सम्भवन्ति पौर्णमास्याः । (आप.श्रौ. ५.२४.९; पुट सं.  ५९१) इति ।

अत्रैव रामाण्डारः -- 

 नक्षत्राधाने तु पौर्णमास्याः प्रागजस्रकालसम्भवेऽजस्रधारणादीनि । (तस्मिन्नेव पुटे)

आण्डपिल्लायामप्येवमेव --

दर्शार्दौ सर्वदाऽजस्राः नक्षत्रे यदि सम्भवे इति (मुद्रितकोशाभावात् पुटसंख्या न दत्ता) । अतः अमावास्याधानेऽजस्रधारणं नित्यम् ॥

अन्यच्च । नक्षत्राधानेऽपि द्वादशाहमध्ये पूर्णिमागमेऽपि अजस्रेष्वेव सारस्वतहोमारम्भणीये चतुर्होतृहोमः, पूर्णमासयागाश्च कार्यः । ततःपरं द्वादशाहे समाप्तेऽजस्रोत्सर्गः । अयं पक्ष: केषाञ्चित् पक्ष: इति आण्डपिल्लायां वर्तते । अतः नक्षत्राधानेऽप्यजस्रधारणं पूर्णिमागमेऽपि (अजस्रमध्ये) कर्तव्यमेवेति पक्षान्तरमपि पश्यामः । याज्ञिकाः इमं पक्षं नानुसरन्ति । तत्र च कारणं विकल्पप्रतिभानमेव "केचित् मन्यन्ते" इति ॥

४. निगमनम्

एवञ्चामायां होमपूर्वाधानेऽजस्रधारणस्य नित्यत्वमेवाकरणे मानं नास्ति । प्रत्युताधानाङ्गलोपो वा पुरुषार्थलोपो वा नूनं भवत्येव, अजस्रधारणव्रतजन्यस्यापूर्वस्यानुत्पन्नत्वात् । अमावास्याधानविषये धूर्तस्वामिनः एवं वदन्ति --

अमावास्यायामादधानस्य कर्तुरेतद्व्रतं यथाजस्रताहतधारणमप्रवासः स्वयं होमः दानकर्मणां (प्रथमदोहनप्रयुक्तगोः दानं) क्रमेण प्रयोगः । (पुट सं. ५८९) इति । एवञ्चामायां होमपूर्वकाधानेऽजस्रधारणव्रतत्यागः यजमानस्य व्रतलोपदायक इत्यत्र न संशयः ।

स्थिरीकरणभागः

५. शङ्कोत्थापनं समाधिश्च

स्यादेतत् । आधानन्तावदेकरूपतया सर्वेषां भाव्यम् । आरम्भकालापेक्षयाऽजस्रधारणाधारणे कथं स्यातामिति । उच्यते । पुरोडाशः चरुः इत्युभयमप्योषधिद्रव्यकहविः। समानेऽप्योषधिधर्मत्वे पुरोडाशसंस्काराः सर्वे चरौ न सम्भवन्ति । यथा पुरोडाशे पेषणं भवति पिष्टसंपादनाय । चरौ पेषणं नास्ति तन्डुलानामेवसद्भावः । एवं कपाले पुरोडाशस्योपरि चाङ्गाराध्यूहनं, भस्माध्यूहनं, क्रमेण पुरोडाशे भवति चरौ तयोरसम्भवः । एवं प्रातर्दोहविकारेऽपि पशुयागे वत्सापाकरणदोहनमन्त्राणामर्थलोपान्निवृत्तिः । एवं प्रकृतेऽपि इष्टिपूर्वे सोमपूर्वे च द्वादशाहकालाभावादजस्र-धारणव्रतनिवृत्तिः । सोमे विकल्पः प्रागेव प्रपञ्चितः । अत आधानक्रियासाम्येऽपि कालापेक्षमजस्रधारणाधारणे भवतः । अतश्चामावास्याधाने, आगामि पुर्णिमायाःप्राक् द्वादशाहपरिमितकालस्य विद्यमानत्वादजस्राः नियमेन भवन्ति । धारणाधारणवैषम्यन्त्वर्थरूपकालसापेक्ष्यं ज्ञेयम् ॥

पवमानहविषां द्वादशाहे द्व्यहे.........संवत्सरे वा (आप.श्रौ. ५.२१.२) 

इति कालविकल्पस्योक्तत्वात् सर्वत्राजस्रधारणस्य विकल्पः इति न वक्तव्यम् । कालभेदेन भिन्नभिन्नकालेषु आग्नेयस्य पवमानहविषां निर्वापपक्षेऽजस्राभावः साध्यः । परन्तु सहनिर्वापपक्षे अजस्राभावः नैव भवति । वस्तुतस्तु सर्वेषां हविषां समानतन्त्रतया एकदा एकस्यामिष्टौ निर्वापम् आश्वलायनः विदधाति --

आद्या वा (आश्व.श्रौ. २.१.३२) इति ।

(आपस्तम्बेन सर्वेषां हविषां समानततन्त्रतया यागः नैव विहितः इत्यपि बोध्यम् ।) अयमेव पक्षः अधुना याज्ञिकैः आश्रीयते  सर्वत्र । एवमजस्राभावनिमित्तं भिन्नकालनिर्वापः । भिन्नकालनिर्वापस्य निमित्तस्यापाये अजस्रधारणाभाव-नैमित्तिकस्याप्यपायः । एवं सद्यः सहनिर्वापपक्षे अजस्रधारणं नित्यं पूर्वोक्तस्थले । अयमपरो हेतुः अजस्रधारणकर्तव्यत्वे ज्ञेयः ॥

६. अजस्रधारणमग्नीनामपि परम्परयाऽपूर्वसम्पादकत्वकथनम्

नन्वेवमप्यजस्रधारणव्रतमाधानस्याङ्गं तस्य लोपेऽङ्गिनः आधानस्य वैकल्यं न स्यादिति चेत् सत्यम् । "आधानमपवृज्य" इति सूत्रकारप्रयोगात् (पुर्णमासाधाने) अजस्रं विनाऽप्याधानं समाप्येति वदता सूत्रकारेणाजस्रधारणस्याङ्गाभावः सूचित इति प्रतिभाति । तथाऽप्यजस्रव्रतधारणस्य लोपे यजमानस्य पुरुषार्थसम्पत्तेरभावात्  न्यूनतैवाधानस्य । कथमिति चेत् वक्ष्यते । आधानप्रभृति यजमान एवाग्नयः --

यजमानो वा अग्नेर्योनिः (तै.सं. ३.४.१०.५), अहं त्वदस्मि (तै.ब्रा. १.२.१.२०)

इत्यादि श्रुतिभ्यः अधानादारभ्य यजमान एवाग्नय इति स्फुटम् ।

एवञ्चाजस्रधारणव्रतानुष्ठानेन यजमानसंस्कारेण, यजमानेऽदृष्टरूपेण विद्यमानानां त्रयाणां वैतानिकानामग्नीनामापि संस्करः भवत्येव । अत एव अजस्रधारणव्रतं पुरुषार्थतया भाष्यकारेणोपवर्णितम् । अतः अमावास्याधानकर्तुः कालसद्भावाजस्राकरणे पुरुषार्थलोपः भवत्येव । अग्नीनां च व्रतजन्यापूर्वत्वं न स्यात् । अन्यकालेषु कृताधानानां द्वारलोपादजस्राकरणेऽपि न क्षतिः । तेषां विषये शास्त्रसम्मतः अजस्रत्यागः । 

 ७. व्रातपतीनप्रायश्चित्तिः

अपि च। अजस्रव्रतधारणं यजमानस्यैव पुरुषार्थतया वर्ण्यते, व्रतलोपस्य सद्भावात्। तत्प्रतीकारतया व्रातपत्यनुष्ठीयते चेत् अजस्राकरणदोषनिवृत्तिः इति यदि उच्येत, तत्रोच्यते। न । व्रातपतीविधायकब्राह्मणे सायणाचार्याः एवं वदन्ति --

अग्नये व्रतपतये.......वत्यो भवति (तै.सं. २.२.२) इति । अव्रत्यं यागव्रतविरोधि, अनृतवादादिकम् । सोऽग्निः एव एनमव्रत्यचारिणं व्रतं प्रापयति। ततः उत्तरेषु याग व्रतेषु योग्योभवति इति ।

अत्र आण्डपिल्लाऽप्येवं जागर्ति --

एतेषां (आहिताग्निव्रतानां) एकस्मिन्नक्रियमाणे व्रातपतीष्टिः कर्तव्या, इति ।

तत्र सूत्राणि पश्यामः --

अनन्तरमाधानादाहिताग्निव्रतानि । नानृतं वदेत् । नास्य ब्राह्मणोऽनाश्वान्गृहे वसेत् । सूर्योढमतिथिं वसत्यै नापरुन्धीत । नर्बीसपक्वस्याश्नीयात् । क्लिन्नं दारु नादद्ध्यात् । अन्तर्नाव्यपां नाश्नीयात् । स्वकृत इरिणे नावस्येत् । पुण्यः स्यात् ।...... (आप.श्रौ. ५.२५.२......१९)

इत्यादिकं यावज्जीवानुष्ठेयमाहिताग्निव्रतमुक्तम् ॥

अत्रोक्तानां व्रतानामतिक्रमेऽन्यतमस्यापि, व्रतलोपः अव्रत्यः । अत एतादृशस्थलेषु व्रतलोपः भवति । ततःपरं व्रातपती क्रियते । व्रतलोपस्य प्रायश्चित्तं कृतं भवति । ततःपरं क्रियमाणानुष्ठानयोग्यो भवतीति सायणभाष्यार्थः ।

परन्त्वजस्रधारणव्रतमाहिताग्निव्रतजातस्य कथनात् प्रागेवोक्तं सूत्रकारैः । अतोऽजस्रधारणव्रतलोपसमीकरणसामर्थ्यं व्रातपत्याः न सम्भवति । "सर्वस्य वा एषा प्रायश्चित्तिः" इत्यश्वमेधे श्रूयते ।  तथा व्रातपती सर्वव्रतलोपप्रायश्चित्तिः न भवति । तथा सति स्मार्तकर्मलोपानामपि स्मृत्युक्तप्रायश्चित्ते कर्तव्ये, तत्रापि व्रातपती प्रसज्येत ।  तथा न सम्भवति । आहिताग्निव्रतलोपप्रायश्चित्तिः व्रातपती । ततः पूर्वं प्रवृत्तस्याजस्रधारणव्रतस्य लोपे व्रातपती न प्रवर्तते । आहिताग्निव्रतानां लोपे खलु व्रातपती विहिता । तच्च पूर्वमेवोक्तम् । 

८. अजस्राकरणे लौकित्वसम्भवोऽग्नीनां, प्रथमारम्भाधिकाराभावश्च

अस्तु नाम । यजमानस्य व्रतलोपः यद्यङ्गीक्रियते अजस्रधारणव्रतस्याकरणे, तर्हि यजमानः अव्रत्यः इत्यनिच्छताप्यजानताप्यङ्गीकृतं भवति । तथा सत्यव्रत्येन (व्रतलोपयुक्तेन) कृतारम्भाः अग्निहोत्रदर्शपूर्णमासपशुबन्धपिण्डपितृयज्ञाः अनारब्धा एव स्युः ।  यजमानस्याव्रत्यदोषस्याङ्गीकृतत्वात्, प्रथमारम्भेषु कथमधिकृतो भवेत् । सुधीभिः विवेचनीयम् । देशकालकतॄणां शुद्धिः प्रथमारम्भस्य धर्मशास्त्रे प्रपञ्चितं द्रष्टव्यम् । अतः अव्रत्येनाजस्रधारणहीनेन कृतारम्भाः साध्वारम्भाः न स्युः । व्रतलोपप्रायश्चित्तकरणे प्रवृत्तिः भवद्भिरेव प्रकटीकृतत्वात् । वस्तुतस्तु सा प्रायश्चित्तिः व्रातपती न सम्भवत्यजस्रधारणव्रतलोपस्येति पूर्वमेव प्रतिपादितम् । अतः व्रतलोपमात्राङ्गीकारेऽपि प्रथमारम्भाः वत्सरसाध्याः शुद्धपदवीं नारोहन्ति । एषोऽपरिहार्यो दोषः ॥

अन्यच्च । अमावास्यायां होमपूर्वाधानेऽजस्रधारणं नित्यमिति विस्तरेण प्रपञ्चितम् । तथाकरणे आश्वपदिकेऽग्निहोत्रारम्भार्थं दशहोतृहोमः अध्वर्युणा कार्यः । द्वादशरात्रं यजमानः स्वयमग्निहोत्रं जुहोति । त्रयोदशदिने प्रातर्होमेऽनुष्ठिते आहवनीयान्वाहार्यपचनयोस्त्यागः । त्रयोदशदिने यः सायमग्निहोत्रं जुहोति तस्मै प्रथमाग्निहोत्रकाले या गौः दुग्धा सा यजमानेन देया । एतत् सर्वं रुद्रदत्तवृत्तौ धूर्तस्वमिभाष्ये रामाण्डाराणां वाक्येषु स्पष्टं प्रदिपादितम् । एवं स्तिथे यद्यजस्रधारणं न क्रियते तर्ह्यविधिना कृतमकृतमिति न्यायेन कृतान्यपि कर्माण्यकृतान्येव । दशहोतृहोमार्थं गार्हपत्यादग्नेरुद्धरणं, प्रत्यहं सयम्प्रातरग्निहोत्रहोमार्थमग्नेरुद्धरणञ्च, यदि क्रियते तर्हि उद्धरणस्याप्राप्तत्वादचोदितोद्धरणं, गार्हपत्याग्नेः लौकिकत्वस्म्पादकं भवति । तथा च बौधायनः --

अचोदितेन पाकेन कृतेनोद्धरणेन वा ।
लौकिकोऽग्निः स विज्ञेयः पुनराधानमर्हति ॥ -- (वैद्यनाथदीक्षितीये वर्णाश्रमधर्मकाण्डे पुट सं ८२, कुम्भकोणमुद्रणम्) ।

अस्यायमर्थः । चोदनां विना यः कोऽपि पाकविशेषः गार्हपत्ये कृतश्चेत् गार्हपत्यः लौकिको भवति ।  एवं चोदनां विना गार्हपत्यादुद्धरणे कृते गार्हपत्याग्निः लौकिकस्संपद्यते । इदमेव वाक्यं त्रिकण्डमण्डनटीकायामपि वर्तते । अजस्रधारणस्यामावास्याधाने नित्यत्वात् पुनः पुनः अग्निप्रणयनं गार्हपत्यादुद्धरणं न सम्भवति ।  तत्र धूर्तस्वामिनः --

आधानात् द्वादशाहमजस्राः । नाजस्रेषु धृष्ट्यादानाभिमन्त्रणबोधनादीनि विहरणार्थत्वात् । (पुट सं ५७७) इति । 

अस्यायमर्थः ।

अजस्रधारणतयाऽऽयतनेष्वग्नीनां सद्भावात् प्रणयनार्थाः, धृष्टिरसि, सुगार्हपत्यो विदहन्, उद्बुध्यस्वेत्यादीनां विश्वदानीपर्यन्तानां निवृत्तिः ।  "विश्वदानीमाभरन्त" इत्येत्तु भवत्येव । पुनः पुनः प्रणयनेनाचोदितेन मार्गेणोद्धरणं कृतं, अजस्रधारणकर्तव्यदिनेषु । दशहोत्रर्थं कृतमुद्धरणञ्च अचोदितं केवलोद्धरणमेवाश्वपदिके होतव्यत्वात् । तच्च पूर्वमेव विमृष्टम् । अग्निहोत्रार्थमुद्धरणमपि चोदनाविहीनोद्धरणमेव ।  एवञ्च विहरणमन्त्राः अप्राप्ताः, परन्तु ते पुनः पुनः प्रयुक्ताः अग्निहोत्रकाले । तथा च विधिहीनाः प्रणयनपूर्वकहोमाः कृताः, अचोदितोद्धरणायैव कल्पन्ते । अजस्रेषु विहरणमन्त्राणामभावः पूर्वमेवोक्तः । अजस्रधारणाकरणमेको दोषः । चोदनां विना पुनः पुनः प्रणयनमपीत्यपरो दोषः । तेन च गार्हपत्यः लौकिकः सम्पन्नो भवति ॥
 
निरुद्धगतिकतया यदि सहसोच्येत, भाष्यकारादीनां वाक्यमप्रमाणमिति, तर्हि न वयं प्रतिवक्तुं शक्ताः । स्मृतिकारः हारीतः अत्र प्रतिवदति --

वेदाः प्रमाणं स्मृतयः प्रमाणं धर्मार्थयुक्तं वचनं प्रमाणम् ।
यस्य प्रमाणं न भवेत्प्रमाणं कस्तस्य कुर्याद्वचनं प्रमाणम् ॥ -- (वैद्यनाथदीक्षितीये वर्णाश्रमधर्मकाण्डे पुट सं. ५, कुम्भकोणमुद्रणम्) ।

इति । एवं चामावास्यायां कृतं होमपूर्वाधानमजस्रधारणव्रतम् विनाग्नीनां वैतानिकत्वं न सम्पादयति । पूर्वोक्तरीत्या लौकिका एव स्युः । आस्तिकाः सारासारविवेचकाः सुधीमणयः अत्र सारं पश्येयुरिति दृढमतयः वयं अस्मदाचार्यान् स्मारं स्मारं, नत्वा विरमामः ।

कृष्णेन सुब्बुपूर्वेण यज्वना साग्निकक्रतुं ।
विमर्शोऽजस्रविषये कृतस्तातप्रसादतः ॥ 

॥ इति शम् ॥

                                                                                                                                                                        

அக்னிசயனம் - 8

எட்டாவது நாள்

இன்றுதான் “ஸுத்யாஹஸ்” (सुत्याहस्). முதல் நாள் இரவே ப்ரயோகம் ஆரம்பிக்கும். பலவித ஸாமாக்கள், ரிக்வேத மந்த்ரங்கள் என்று ஆரம்பித்து மறுநாள் காலை 10 மணி வரை இடைவிடாது ப்ரயோகம் உண்டு. சயனத்துடன் உள்ள அதிராத்ரமானால் 29 ஸ்தோத்ரங்கள் - சஸ்த்ரங்கள் வருகின்றன. கடைசியில் "ஆச்வினம்" (आश्विनः) வருகிறது. இது 1000-க்கும் மேற்ப்பட்ட ரிக்வேத மந்த்ரங்களைக் கொண்டது.

இன்று தக்ஷிணாகாலத்தில் ப்ரஹ்மாவிற்கு தங்கக் கிண்ணத்தில் தேன் விட்டுத் தர வேண்டும். அத்வர்யுவிற்கு விசேஷமான பசு மாடுகளை தர வேண்டும். அவபிருதத்திலும் 3 கற்கள் வருணனுக்கு வைத்து அவப்ருதம் செய்ய வேண்டும். “உன்னை அடைந்தேன், உன்னை அடைந்தேன்” (அக்னியே) என்று அந்த மந்த்ரத்தின் அர்த்தம். இதைவிட சிறந்த லாபம் மனிதனுக்கு இருக்க முடியாது.

முடிவுரை
 
இந்த மஹாக்நிசயனத்தின் பெருமையே வாழ்நாள் முழுவதும் பார்த்து ரஸிக்கலாம். இதில் அச்வமேதம், ராஜஸூயம் தவிர மற்ற யாகங்கள் யாவும் வருகின்றன. அக்னிசயனம் செய்தவர் நரகத்திற்கு செல்லமாட்டார் என்று சாஸ்திரம் கூறுகிறது. இதையே “வைகானஸர்” என்ற முனிவரும் ஊர்ஜிதம் செய்கிறார். அது மட்டுமல்ல; இவரைப் பார்த்தாலே புண்யம் என்று ஸ்ம்ருதிகள் கூறுகின்றன.

अग्निचित्कपिला सत्री राजा भिक्षुर्महोदधिः दृष्टमात्रा पुनन्त्येते......
 

அக்னிசயனம் செய்தவர், காராம்பசு, “ஸத்ர” (सत्रः) யாகம் செய்தவர், ராஜா, நல்ல ஸன்யாஸி, ஸமுத்ரம், - இவை பார்த்த மாத்ரதிலேயே நம்மை சுத்தம் செய்கின்றன.
 

இந்த மஹாக்னிசயனத்தின் அங்கமாக “ஸௌத்ராமணி” (सौत्रामणि:) என்ற யாகம் 3 ஹவிஸ்களைக் கொண்டு செய்ய வேண்டும். “ஸுத்ராமா” (सुत्रामा) என்ற தேவதையே பிரதானமாக வைத்து செய்வதால் இதற்கு இந்தப் பெயர் வந்தது. “ஸுத்ராமா” என்று  இந்தரனுக்கு பெயர். இந்த்ரன் என்ற பெயர் இங்கு பரமசிவனைக் குறிக்கும். புராண பிரசித்தரான இந்த்ரனை அல்ல. இந்த யாகத்திலும் அவபிருதம் உண்டு.
 

பிறகு “மைத்ராவருணீ” (मैत्रावरुणी) என்ற இஷ்டி உண்டு. பாலை காய்ச்சி அதில் தயிரை விட்டு பாலை முறித்து அந்த ஹவிஸ்ஸை ஹோமம் செய்ய வேண்டும்.
 

இதுதான் மஹாக்னிசயனத்தின் விசேஷ கார்யக்ர்மங்களின் சிறிய குறிப்பு. தெரிந்தவரை எழுதி உள்ளேன். ஸாரம் இருந்தால் க்ரஹித்து என்னை அனுக்ரஹிக்குமாறு வித்வான்களை வேண்டுகிறேன்.

 

அக்னிசயனம் - 7

ஏழாவது நாள்

5-வது அடுக்கின் மீதி இன்று பூர்த்தி செய்யப்படுகிறது. காலை நிகழ்ச்சிக்குப் பிறகு இஷ்டகைகள் அடுக்கப் படுகின்றன. இவற்றின் மூலம் பசுக்களின் க்ஷேமம் கிடைக்கிறது. தனவ்ருத்தி ஏற்படுகிறது. இந்த அடுக்கின் 4 சுக்கான் கற்கள். 10 தங்கத் துண்டுகள், 5 நெய்யின் உருண்டைகள், 5 கரும் கற்கள் - இவை யாவும் வைக்கப் படுகின்றன. இவற்றின் மூலம் ஸ்வர்கப்ராப்தி, நல்ல கீர்த்தி, சத்ருக்களின் தொல்லை ஒழிப்பு முதலியவை கிடைக்கின்றன. நல்ல மழை எல்லா காலத்திலும் கிடைப்பதற்காகவும் சில கற்கள் வைக்கப்படுகின்றன. தேசத்தின் க்ஷேமத்திர்காகவும் சிலவற்றை வைக்கிறோம். இவ்விதம் மீதமுள்ள கற்களை வைப்பதுடன் 5-வது அடுக்கு முடிவுபெறுகிறது. இந்த 1000 கற்களும் பசு மாடுகளாக வேதம் கூறுகிறது. எனவே ஒவ்வொரு அடுக்கிலும் ஒரு காளை மாட்டு இஷ்டகை (ऋषभेष्टका-ரிஷபேஷ்டகா) வைக்கப்படுகிறது. இந்த கற்கள் யாவும் கேட்டதை கொடுக்கவல்லவை என வேதம் கூறுகிறது. பிறகு அப்ப்ரோழுதே அன்றைய 2-வது ப்ரவர்க்யம் முதலியவற்றை முடித்துக் கொண்டு இந்த 5 அடுக்குகள் கொண்ட அக்னியை – ஆம் இதற்கு "அக்னி" என்று தான் பெயர் – ஆஜ்யத்தாலும் 1000 தங்கத்துண்டுகளாலும் ப்ரோக்ஷணம் செய்ய வேண்டும். பிறகு ஒரு வில், அம்பு இவற்றை அத்வார்யுவுக்கு தானம் செய்து நமஸ்காரங்களால் அக்னியை வணங்க வேண்டும். (இங்கு அக்னி என்ற பதம் 5 அடுக்கிலுள்ள கருடாகாரத்திளிருக்கும் 1000 கற்களேயே குறிக்கும்).

பிறகு எருக்கன் இலையால் ஆட்டுப் பாலை கடைசியாக வைத்துள்ள செங்கல் மீது ஸ்ரீருத்ரத்தை சொல்லி ஹோம்ம் செய்ய வேண்டும். இதனால் அக்னி பகவானின் கோபம் தணிகிறது. இது சிவாராதனமாகும். (முன்பு புருஷஸூக்தம் வந்துள்ளது மறக்கலாகாது). பிறகு அக்னிக்கு நீரால் பரிஷேசனம் செய்ய வேண்டும். பிறகு நீர் நொச்சி, பாசை, தவளை இவற்றை ஒரு மூங்கிலில் கட்டி அதை அந்த சிதியின் மீது நன்றாக் துடைத்து போட்டுவிட வேண்டும். இதனால் அக்னிக்கு சாந்தி ஏற்படுகிறது. பிறகு யாகம் செய்தவரும் அத்வர்யுவும் பாதுகாப்பிற்காக காலில் மான்தோலினால்  (கிருஷ்ணாஜினம்) செய்த செருப்ப்பை அணிந்து அந்த அக்னியின் மீது ஏறி பிரார்த்தனை செய்ய வேண்டும். பிறகு பாப நிவர்த்திக்காக சில ஹோமங்கள் முதல் நாள் ஊரவைத்த ஸமித்துக்களை ஹோமம் செய்ய வேண்டும். பிறகு கார்ஹபத்யத்திலிருந்து அக்னியை எடுத்துக்கொண்டு கருடாகாரத்திலுள்ள அடுக்கின் மீது வைக்க வேண்டும். இங்கு ஒரு இஷ்டி வருகிறது. “வைச்வானரேஷ்டி” (वैश्वानरेष्टिः) என்று பெயர். இதில் அக்னி பகவானுக்கு ஒரு புரோடாசம் பூர்ணமாக அளிக்கப்படுகிறது. இதைப் போன்று வேறு எங்கும் இல்லை. இந்த யாகமானது அக்னி பகவானின் ஆத்மாவாகவும் இதனால் யாகம் செய்பவர் உயர்வு பெறுகிறார் என்றும் வேதம் கூறுகிறது.

பிறகு “சமக” (चमक:) அனுவாகங்களால் “வஸோர்த்தாரா” (वसोर्द्धारा) ஹோமம் செய்யப்படுகிறது. இது ஸ்ரீ அம்பாளின் ஆராதனம் ஆகும். எனவே மஹாக்னிசயனத்தில் விஷ்ணுவின் ஆராதனம் ஸ்ரீபரமசிவனின் ஆராதனம் ஸ்ரீஅம்பாளின் ஆராதனம் மூன்றும் வருகிறது. ஸ்ரீ அப்பய்ய தீக்ஷிதர் “ரத்ன-த்ர்ய-பரீக்ஷா” (रत्नत्रयपरीक्षा) என்று ஒரு க்ரந்தம் எழுதியுள்ளார். அதில் இந்த மூன்று தேவதைகளையும் ஸ்துதி செய்துள்ளார். இந்த மஹாக்னிசயனத்தை மனதில் வைத்துக்கொண்டு இதை எழுதியிருக்கலாம் என்று தோன்றுகிறது. பிறகு நாட்டில் விளையும் 7 தான்யங்கள், காட்டில் விளையும் 7 தான்யங்கள் இவற்றை அன்னமாக செய்து அந்த அன்னங்களால் அத்தி மரத்தால் செய்த கரண்டியால் ஹோமம் செய்ய வேண்டும். அந்த ஹோமம் செய்த மீதியை யாகம் செய்தவருக்கு அபிஷேகம் செய்ய வேண்டும். இதனால் யாகம் செய்பவர் பட்டாபிஷேகம் செய்யப்பட்டவர் போல் ஆகிவிடுகிறார். இதனால் இவர் மற்றவர்களைவிட உயர்ந்து விடுகிறார். பிறகு தயிர் தேன் கலந்த 12 ஹோமங்களும் மற்றும் கணக்கற்ற பல மந்த்ரங்களால் பல ஹோமங்களும் செய்யப்படுகின்றன. இங்கு (वायु) காற்றும் ஒரு ஹோமப் பொருளாக கூறப்பட்டு 3 ஹோமங்கள் சொல்லப்பட்டுள்ளது. பொதுவாக இவற்றின் பயன் லோக க்ஷேமமாகும்.
 

பிறகு ஸோமயாகத்தில் வருவது போல் “ஹவிர்தான” (हविर्धानम्) நிர்மாணம், “ஸதஸ்” (सदस्)  நிர்மாணம் முதலியவை உண்டு. ரித்விக்குகள் உட்காரும் இடத்திலும் கற்கள் வைக்கப் படுகின்றன. பிறகு அக்நீஷோமீய ஹவிஸ் சோமயாகம் போன்றே வருகிறது. அதன் பிறகு 8 ஹவிஸ்ஸுகளை கொண்ட “தேவஸுவேஷ்டி” (देवसुवेष्टि:) வருகிறது. இது ஒரு சிறப்பு அம்சம். இத்துடன் சயனத்திற்கான விசேஷங்கள் முடிவுற்ற மாதிரிதான். சயனத்திற்கான விசேஷ ப்ரயோகங்கள் அதிகமில்லை. இரவு ஸுப்ரஹ்மண்யாஹ்வானத்துடன் ஸோமயாகம் போலவே முடிவு பெறுகிறது. 

-- Continued in the next post - 8

அக்னிசயனம் - 6

நான்காவது நாள்

காலை காரியக்ரமங்கள் முடிவுற்ற பிறகு 3-வது அடுக்கு அடுக்குதல் நடைபெறும். இதில் த்வாரத்துடன் உண்டான சுக்கான் கல்லை வைக்க வேண்டும். பிறகு ஒரு தங்கத் துண்டு வைக்க வேண்டும், முதல் அடுக்கில் அடுக்கியதுபோல். பிறகு கிழக்கு, தெற்கு, மேற்கு, வடக்கு என்ற  க்ரமத்தில் பல கற்களை வைக்க வேண்டும். இதனால் ம்ருத்யு பயம் நீங்குகிறது. யாகத்தை செய்பவரின் ஆயுள் விருத்தியாகிறது. அவரைப் ப்ற்றியோ அவருக்கோ தீங்குகள் செய்தால் தீங்கு செய்பவரைத்தான் அது தாக்கும். யாகம் செய்பவர் அவ்வளவு உயர்ந்தவராக ஆகிறார். எனவே சயனம் செய்தவரை உயர்ந்த நிலையில் வைக்க வேண்டும். க்ராமமாக 200 கற்களையும் உபதானம் செய்து அன்றைய நிகழ்ச்சி மற்ற அங்கங்களுடன் நிறைவு பெறுகிறது.

ஐந்தாவது நாள் 

காலை கார்யக்ரமங்களுடன் ஆரம்பமாகிறது. அன்று 4-வது அடுக்கு உபதானம் செயப்படுகிறது. இங்கு வேதத்தில் பிறந்த மந்திரங்களின் வரிசைக்ரமம் மாறி வேறு க்ரமத்தில் 28 கற்கள் உபதானம் செய்யப்படுகின்றன. அவ்விதம் செய்யவேண்டும் என்று வேதம் சொல்லுகிறது. இவ்விதம் செய்வதால் சத்ருபாதை இருக்காது என்றும் தெரிவிக்கிறது. பிறகு ஸ்ருஷ்டி ஏற்பட்டுள்ள க்ரமத்தை கூறும் மந்திரங்களாலும் விடியற்காலைக்கு (உஷக்காலம்) அதிபதியான கால தேவதையின் மந்திரங்களாலும் கற்கள் வைக்கப்படுகின்றன. இதனால் இருள் நீன்குவது போல் பாபமும் நீங்குகின்றது; மீதமுள்ள கற்களின் உபதானத்துடன் அடுக்கு முடிவுறுகிறது. மாலை நிழ்ச்சிகளுடன் அன்றைய காரியாக்ரமம் நிறைவு பெறுகிறது.

ஆறாவது நாள் 

காலை நிகழச்சிகளுக்குப் பிறகு 5-வது அடுக்கு அடுக்கப் படுகிறது.  இந்த 5-வது அடுக்கு உபதானம் செய்வது மிகவும் கடினம். இதில் வரும் மந்திரங்களின் பெருமை மிக மிக அதிகம். இவற்றால் சத்ருபாதை நீங்குகிறது. பசுக்களின் அபிவிருத்தி ஏற்படுகிறது. பிரஜைகளின் சம்ருத்தி அபிவ்ருத்தியும் ஏற்படுகிறது. இந்த அடுக்கில் 5 கற்களின் உயரம் பாதியாக இருக்கும். அவற்றை ஒன்றன் மீது ஒன்றாக வைக்க வேண்டும். இரண்டு கற்களுக்கும் மந்திரம் உண்டு. அதாவது  10 மந்திரங்கள். பிறகு மூன்றாவது முறையாக ஸ்வயமாக த்வாரம் உடைய சுக்கான் கல்லும் (முதல் அடுக்கில் வைத்ததுபோல்) தங்கத் துண்டும் வைக்கப்படுகிறது. மற்றும் சில கற்கள் வைப்பதுடன் அன்றைய அடுக்கும் வேலை முடிவு பெறுகிறது. 5-வது அடுக்கில் ஒரு பாதி தான் உபதனம் செய்யப்பட்டுள்ளது. மீதி மறுநாள் செய்யப்படும். மாலை நிகழச்சியுடன் அன்றைய கார்யக்ரமம் நிறைவு பெறுகிறது. அன்றிரவு 3 சமித்துக்கள் நெய்யில் ஊர வைக்க வேண்டும். மறுநாள் இவற்றிற்கு ஹோமம் சொல்லப்பட்டிருக்கிறது. 

-- Continued in the next post - 7

அக்னிசயனம் - 5

மூன்றாவது நாள் கார்யக்ரமம்

காலையில் ப்ரவர்க்யம், உபஸத்து, ஸுப்ரஹ்மண்யாஹ்வானம் முடிந்த பிறகு 2-வது அடுக்கு உபதானம் செய்ய வேண்டும். முதல் அடுக்கிற்கும் இந்த அடுக்கிற்கும் கற்களை வைப்பதில் வேறுபாடு உண்டு. இந்த 2-வது அடுக்கில் அச்விநீ தேவதைகளுக்கு கற்கள் அடுக்கப் படுகின்றன. இதனால் வியாதி தொல்லை ஏற்படாது. பிறகு வேறு சில கற்களை அடுக்குவதன் மூலம் காற்று வசதியாகவும் தொல்லையில்லாமல் வீசவும் வழி ஏற்படுகிறது. அதன்மூலம்  நல்ல மழை எப்பொழுதும் பொழிய வழி செய்யப்படுகிறது. எனவே காற்று, மழை, இவற்றால் தேச க்ஷேமம் ஏற்பட காரணமாகிறது. வேறு சில கற்களை அடுக்குவதன் மூலம் மனிதனுக்கு பிராணிகள் தொல்லை இல்லாமல் மற்ற பிராணிகளை மனிதன் அடக்கி ஆளும்படியான சக்தியும் கிடைக்கிறது. முறையே 200 கற்களையும் அடுக்கி அன்றைய நிகழ்ச்சி குதிரை வலம் வருவதுடன் நிறைவு பெறுகிறது. (மாலை ப்ரவர்க்யம் முதலியவன உண்டு).

-- Continued in next post - 6

அக்னிசயனம் - 4

கருடாகாரத்தில் கற்களை அடுக்குமிடத்தில் வேதிக்கு இருபுறத்திலும் இரு குதிரைகளை நிறுத்தி வைக்கவேண்டும். தென் புறம் வெள்ளை குதிரை. வடக்கில் கருப்பு குதிரை. கற்களை அடுக்கும் பொது வெள்ளைக் குதிரையை தொட வேண்டும். முதல் வரிசை முடிந்த பின் அதன்மீது மண் பூச வேண்டும். அப்பொழுது கறுப்புக் குதிரையை தொடவேண்டும். சிதி அடுக்கும்போது வெள்ளை குதிரையை முதலிலும், கறுப்புக் குதிரையை கடைசியிலும் தொட வேண்டுமென்று ஏற்ப்படுகிறது. இது ஒவ்வொரு சிதி அடுக்கும் போதும் உண்டு. இக்காலத்தில் குதிரை பொம்மைகளை வைத்து செய்து வருகிறோம்.

முதலில் கருடாகாரத்தில் அமைந்துள்ள இடத்தை குதிரையால் தாண்டும்படி செய்தல் வேண்டும். குதிரை தாண்டிய இடம் மிக பரிசுத்தமாகும். முதல் அடுக்கு அமைப்பதற்கு முன் மண்ணை தோண்டி அங்கு சிலவற்றை உபதானம் (வைத்தல்) செய்ய வேண்டும். பிறகு (மண்ணைத் தோண்டி) தாமரை இலை வைக்க வேண்டும். இது ஆகாயத்தின் வடிவமாகும். அதன் மேல் தங்கத்தால் செய்த 21 மொட்டுகளை உடைய தகடு தாமரை இலையின் மேல் வைக்க வேண்டும். இது உகை தாரணம் செய்யும்போது யாகம் செய்பவவர் தரித்து நிற்பார். இந்த தங்கத் தகடு ஆதித்ய மண்டலம். (ஸூர்ய மண்டலம்) ஆகும். அதன் பக்கத்தில் தங்கத்தால் செய்த புருஷ வடிவில் உள்ள ஒரு விக்ரஹம் (பிரதிமை) வைக்க வேண்டும். இது நாராயணனின் வடிவமாக சொல்லப்படுகிறது. பிறகு இரண்டு ஸ்ருக்குகள் (மரக் கரண்டிகள்) நெய், தயிர் இவற்றால் நிரப்பி  வைக்க வேண்டும். இவை யாவற்றிற்கும் விசேஷ பலன்களை வேதம் கூறுகிறது. பிறகு உற்பத்தியிலேயே த்வாரம் உடைய தீயினால் சுடப்படாத சுக்கான் (சுண்ணாம்பு) கல்லை வைக்க வேண்டும். பிறகு அருகம் புல் வைக்க வேண்டும். இதனால் பசுக்களுக்கு க்ஷேமமாகும். பிறகு கூர்மம், மரத்தால் செய்த உரல், உலக்கை, முறம் இவற்றை வைக்க வேண்டும். பிறகு அக்னியை தரணம் செய்திருந்த மண் பாத்தரத்தை (உகையை) மணலால் நிரப்பி அந்த கருடாகாரத்தில் நடுவில் பள்ளத்தில் வைக்க வேண்டும். அத்ல் வாயவ்ய யாகத்தில் உபயோகித்த ஹவிஸ்ஸின் உத்தமாங்த்தை வைக்க வேண்டும். பக்ஷியின் வடிவில் இந்த சயனம் செய்யப்படுகிறது. பக்ஷி பறக்கும் நிலையில் மூக்கு கீழ் நோக்கி இருக்கும். அந்த வடிவில் நாம் இந்த கற்களை அடுக்குகிறோம். அதனால் பக்ஷியின் முதுகில் ஹோமம் செய்த மாதிரி ஆகிறது. எனவே வாயவ்ய யாகத்தின் உத்தமாங்கத்தை மேல் நோக்கி பார்த்துள்ள முகமுடயதாய் உபதானம் செய்வதால் அதில் ஹோமம் செய்யப் பட்டதாக ஆகிறது.
 

அதாவது முகத்திலேயே ஹோமம் செய்ததுபோல் ஆகிறது. இவ்விதம் இதைப்பற்றி நமது ப்ராஹ்மணம் கூறுகிறது. புருஷன் மேல் நோக்கி தலையை வைத்து படுத்திருக்கும் கருடாகாரத்துக் குள்ளேயே கற்கள் அடுக்கப் படுகின்றன. இது திருமாலின் திரு உருவமாம். பிறகு யாகம் செய்பவர் மேற்கு நோக்கி நின்று “புருஷஸூக்த”த்தால் “உபஸ்தானம்” (उपस्थानः) செய்ய வேண்டும். இந்த மகாக்நிச்சயனத்தில் இது விஷ்ணுவின் வடிவம். பிறகு பரமசிவன் ஆராதனமும் அம்பாள் ஆராதனவமும் வரப் போகிறது. பிறகு 5 சிறிய தங்க தகடுகளை வைக்க வேண்டும். பல மந்த்ரங்களச் சொல்லி இஷ்டகைகளை (செங்கற்களை) வைக்க வேண்டும். பிறகு 12 சிறிய மண் பாத்ரங்களில் நீர் நிரப்பி தங்கத் துண்டுகளைப் போட்டு ஒவ்வொரு திசையிலும் 2 பாத்திரங்களும், நடுவில் 4 பாத்திரங்களும் வைக்க வேண்டும். இதனால் உலகத்திற்கு க்ஷேமம் ஏற்ப்படுகிறது. பிறகு நீவார தான்யத்தால் செய்த அன்னத்தையும் பூமியில் வைத்துவிட வேண்டும். இதனால் அன்னத்தின் நிறைவு ஏற்படுகிறது. பிறகு மீதமுள்ள கற்களை உபதானம் செய்து 200 கற்களை பூர்த்தி செய்து மண் பூசிவிட வேண்டும். அதன்பிறகு அந்த அந்த அடுக்கின் மீது 7 ஹோமங்கள் செய்து சிதியை பூர்த்தி செய்ய வேண்டும். இவ்விதம் ஒவ்வொரு நாளும் ஒரு சிதி அடுக்க வேண்டும். கடைசி சிதியை மட்டும் இரண்டாக பிரித்து முதல் பாதி 6-வது நாளும் மீதியை 7-வது நாளும் அடுக்க வேண்டும். இதுதான் முறை. இரவு வேளையில் வெள்ளைக் குதிரையை அந்த கருடாகாரத்தை சுற்றி வரச் செய்து அன்றைய நிகழ்ச்சியை முடித்து விட வேண்டும். 2-வது நாளிலிருந்து குதிரை வலம் வரும் நிகழ்ச்சி தினமும் உண்டு. 2-வது நாளிலிருந்து 7-வது நாள் முடிய காலையில் ப்ரவர்க்யம், உபஸத்து, ஸுப்ரஹ்மண்யாஹ்வானம் முடிந்த பிறகு கற்களை அடுக்குதல் (इष्टकोपधानम्) வரும். அது முடிந்து மாலையில் உள்ள ப்ரவர்க்யம், உபஸத்து, ஸுப்ரஹ்மண்யாஹ்வானம் வரும். இதை மனதில் வைத்துக் கொள்ள வேண்டும். இந்த க்ரமம் 2-வது நாளிலிருந்து 6-வது நாள் முடிய நடைபெறும்.

-- Continued in the next post - 5

அக்னிசயனம் - 3

இரண்டாவது நாள்
 

காலையில் எழுத்தவுடன் ஸோமயாகத்தின் சில அம்சம்களை அனுஷட்டித்த பிறகு இந்த உக்யாக்னியை உபஸ்தானம் செய்ய வேண்டும். அதன் பிறகு முன்பு ஆஹவநீயம் இருந்த இடத்தில் 21 பெரிய கற்களைக் கொண்டு கார்ஹபத்ய சிதி (गार्हपत्यचिति:) ஏற்படுத்த வேண்டும். இதுவும் 5 அடுக்குகளைக் கொண்டது. ஒவ்வொரு அடுக்கிலும் 21 கற்கள் உண்டு. இதில் ஒரு விசேஷம். இரண்டாவது முறை சயனம் செய்தால் மூன்று அடுக்குகள் தான் வரும். மூன்றாவது முறை செய்தால் ஒரு அடுக்கு தான். இந்த கார்ஹத்யசிதி சதுரவடிவில் இருக்கும். வட்டமாகவும் இருக்கலாம். அதற்கு அளவு சொல்லப்பட்டுள்ளது. பிறகு உக்யாக்னியை இந்த கார்ஹபதய சிதியில் வைத்து விட வேண்டும்.  காலியான உகையை தயிர், தேன், நெய் மணல் இவற்றால் நிறப்ப வேண்டும். காலியான உகையைப் பார்க்கலாகாது. பிறகு உகையை வைத்திருந்த உரியை எடுத்துக் கொண்டு தென் மேற்கு திசையை நோக்கி செல்ல வேண்டும். அதில் இந்த உரியை வைத்து அதில் 3 இஷ்கைகளை (கற்களை) வைக்க வேண்டும். இவை நிருருதி இஷ்டகைகள் எனப்படும். கருப்பு நிறத்தில் இருக்க வேண்டும். (மற்ற செங்கல் கற்கள் சிவப்பு நிறம் என்பது குறிப்பிட தக்கது). இவற்ற்றை வைத்து நிருருதி தேவதையை பிரார்த்திக்க வேண்டும். இதனால் பாபம் விலகுவதாக சாஸ்த்ரம் கூறுகிறது. இவற்றை இந்த சமயத்தில் தான் தர்சனம் செய்ய வேண்டும். அப்படி செய்வதால் தரித்ரம் விலகும். பிறகு தர்சனம் செய்யலாகாது என்பதை மறக்கக் கூடாது. உக்யாக்னியை வைத்திருந்த நாற்காலியை கற்களுக்கு தெற்கில் வைத்து விடவேண்டும்.

பிறகு யாகம் செய்யும் இடத்திற்கு வந்து ப்ராயணீயேஷ்டி (प्रायणीया-इष्टि:) என்ற யாகம் செய்ய வேண்டும். பிறகு மஹாவேதி நிர்மாணம், (महावेदि निर्माणम्), ஸோமக்ரயம் (सोमक्रयः), ஆதித்யேஷ்டி (आतिथ्या-इष्टि:), அக்னிமானம்  (अग्निमानम्), முதலியவை முறையே செய்ய வேண்டும்.
 

இங்கு அக்னிமானம் செய்யும்போது முன்னுரையில் குறிப்பிட்டுள்ள அளவுப்படி கருடாகாரத்தில் இட அமைப்பை செய்து மந்த்ரங்களால் 6, 12, 24 எருதுகுள் கட்டி கலப்பையால் உழுது கிராமத்தில் விளையும் 7 தான்யங்களையும் காட்டில் விளையும்  7  தான்யங்களையும் விதைக்க வேண்டும். உழும்போது  உபயோகிக்கப்  பட்ட எருதுகளை அத்வர்யு-(अध्वर्युः)-விற்கு தக்ஷிணையாக அப்போதே கொடுத்து விடவேண்டும். ப்ராம்மணன் உழவு தொழில் செய்யலாகாது. ஆனால் இங்கு சாஸ்த்ரம் அதை விதிக்கிறது. அதற்காக தன்னைக் காப்பாற்றிக் கொள்வதற்காக உழுவதற்கு முன் சில ஹோமங்கள் சொல்லப்பட்டுள்ளது. என்னே நமது முன்னோர்களின் தீர்க்க தரிசனம்! வேதத்தின் கருணையே கருணை! வேத மாதாவிற்கு ஈடு உண்டா?

பிறகு “ப்ரவர்க்யம்” (प्रवर्ग्य:), “உபஸத்து” (उपसद्), “ஸுப்ரஹ்மண்ய-ஆஹ்வானம்” (सुब्रह्मण्याह्वानम्) -- இவற்றை முறையே செய்ய  வேண்டும். “ப்ரவர்க்யம்” என்பது யாகத்திற்கு தலையின் சம்பாதனையாகும். “உபஸத்து” என்பது த்ரிபுர தாகத்தின் அமைப்பாகும். இதனால் நாட்டில் பசி தாகம் நீங்க வழி ஏற்படுவதாக சாஸ்த்ரம் கூறுகிறது. “ஸுப்ரஹ்மண்யாஹ்வானம்” என்பது இந்த்ரனை வரும்படியாக அழைப்பதாகும். இந்த மூன்றும் இரண்டாவது நாளிலிருந்து கடைசி நாளின் முன் தினம் வரை வரும். காலை மாலை இரண்டு வேளைகளிலும் வரும். இந்த மூன்றையும் சாதாரண ஸோமயாகத்தில் 3 நாட்களும் சயனத்தில் 6 நாட்களும் வேறு சில யாகங்களில் 12 நாட்களும் அனுஷ்டிக்க வேண்டும்.

பிறகு இஷ்டகைகளை மந்த்ரத்துடன் கருடாகாரத்தில் வடிவு அமைத்துள்ள இடத்திற்கு எடுத்துச்செல்ல வேண்டும். இவ்விடத்தில் க்ற்ளின் அமைப்பைப் பற்றி நாம் தெரிந்து கொள்ளுதல் அவசியம். கற்களின் அமைப்பு (1) சிறிய முக்கோணம் (2) பெரிய முக்கோணம் (3) நீண்ட சதுரத்தின் மீது முக்கோணம் (4) இணைகரம் (5) இணைகரத்தின் மீது முக்கோணம் (6) இரண்டு இனைகரம் சேர்ந்தது. இந்த கற்களின் பெயர் முறையே, (1) पादेष्टकाः (2) अर्धेष्टकाः (3) षोडशीः (4) पक्षेष्टकाः (5) पक्षाग्र्यं (6) पक्षमध्यम्. இதை அடுக்குவதிலும் வேறுபாடு உள்ளது. முதல் அடுக்கில் மேலே க்ருப்ப்ட்டுள்ள கற்களில் (1), (3), (4), (5), (6) கற்கள் தான் வரும். (2) வராது. இரண்டாவது அடுக்கில் (2), (3), (4) தான் வரும். (1), (5), (6) வராது. இப்படி மாறி மாறி அதாவது ஒற்றைப்படை வரிசைகள் முதல் வரிசை மாதிரியும் இரட்டைப்படை வரிசைகள் இரண்டாவது வரிசை மாதிரியும் அடுக்கி வர வேண்டும். இதுதான் கற்களின் அமைப்பும் அவற்றை அமைப்பதின் முறையுமாகும். இனி யாகத்தின் வரிசையை கவனிப்போம்.

-- Continued in the next post - 4

                                                                                                                                       

அக்னிசயனம் - 2

முதல் நாள் விவரணம்
 

எல்லா ஸோமயாகங்ளைப் போல் இதற்கும் “ஸங்கல்பம்” (सङ्कल्पः) உண்டு. இதற்கு ரித்விக்குகளை வரித்து மதுபர்க்கம் (मधुपर्कः) டுக்க வேண்டும். ரித்விக்குகளுக்கு பூஜை செய்வதுதான் மதுபர்க்கமாகும். பிறகு வேறு சில சடங்க்குகளைச் செய்து, மண் கொண்டு வரப் படுகிறது. அதாவது “உகை” (उखा) அக்னியை வைத்துக் கொள்வதற்கான மண்பாத்திரம் தயார் செய்யப்படுகிறது. குதிரை, கழுதை இரண்டையும் அழைத்துச்சென்று, குதிரையால் ஒரு இடத்தை தாண்டும்படி செய்து, அங்கிருந்து மண் எடுத்து கழுதையின் மீது வைத்துக் கொண்டு வந்து, நீர் கலந்து, உகை செய்யப்பட்டு, நெருப்பினால் சுட்டு, கெட்டியான உகை தயார் செய்யப்படுகிறது. இவை யாவற்றிற்கும் ஏறக் குறைய ஒரு ப்ரச்னம் மந்திரங்கள் வருகின்றன. பிரத்யக்ஷமாக மண் கொண்டு வந்து செய்வது சாத்தியமில்லை. இது போன்ற விஷயங்களில் முன்னதாகாவே செய்து கொண்டு மந்திரங்களைச் சொல்லி தயார் செய்து கொண்டால் போதும் என்று “லோகாக்ஷி-ஸ்ம்ருதி” (लोगाक्षिस्मृति:) கூறுகிறது, அதை அனுசரித்து இப்போது செய்து வருகிறோம். இந்த நீதி – அதாவது முன்பே சித்தம் செய்தவற்றில் மந்திரங்களைக் கொண்டு யாக யோக்யமாக செய்யப்படும் நீதி – தர்பம், சமித்து, சாகை, யூபம், மாவு முதலிய யாக பதார்த்தங்களுக்கும் பொருந்தும்.

அதன் பிறகு வெள்ளையான ஹவிஸ்ஸைக்கொண்டு “வாயவ்ய-वायव्य-யாகம்”  செய்யப்படுகிறது. இது ஒரு அபூர்வமான யாகம். இதை தர்சனம் செய்தால் செல்வ வளம், புத்ர பாக்கியம், ஆரோக்கியம் முதலியவை சித்திக்கும். அதன் பிறகு 3 ஹவிஸ்ஸுக்களைக்கொண்டு “தீக்ஷணீயா”-दीक्षणीया-யாகம்” செய்ய வேண்டும். பிறகு ஸோமயாகம் போன்று வபனம், ஸ்நானம், வெண்ணை பூசிக்கொள்ளுதல், கண்ணுக்கு மை இட்டுக்கொள்ளுதல், முண்டாசு (தலைப்பாகை) கட்டிக்கொள்ளுதல் முதலிய தீக்ஷை சடங்குகள் முறையே நடக்க வேண்டும். இவை யாவும் யாகம் செய்பவருக்கு “மூன்றாவது” பிறப்பு கிடைக்க செய்யப்படும் சடங்குகளேயாகும். அதாவது எல்லோரையும் போல்தான் பிராம்மணனும் பிறக்கிறான். இது முதல் பிறப்பு. இரண்டாவது பிறப்பு உபநயனத்தின் மூலம் கிடைக்கிறது. அதனால் இவன் “த்விஜன்” (द्विज:) ஆகிறான். யாகம் செய்தவர் மூன்று பிறப்பு உடையவராக ஆகிறார் "तृतीयं यज्ञदीक्षायाम्" என்று சாஸ்திரம் கூறுகிறது. யாகம் செய்தவர் மற்றவர்களைவிட ஒரு பிறப்பு கூட பெற்றவர் ஆகிறார். அவர் “த்ரிஜன்மா” (त्रिजन्मा) ஆகிறார்.
  
அதன் பிறகு அன்று காலையில் சித்தம் செய்த மண் உகையை ஆஹவநீயாக்னியால் நன்றாக காய்ச்ச வேண்டும். அந்த சமயத்தில் அந்த உகைக்குள் மரத்தூள், நெய், முஞ்சி, (ஒருவகை தர்பை) இவற்ற்றை வைக்க வேண்டும். மரத்துள், நெய் இவை இரண்டும் அக்னிக்கு பிடித்தமானவை என்றும் முஞ்சி போடுவதால் அன்ன ச்ம்ருத்தி என்றும் வேதம் கூறுகிறது.  இவ்விதம் சூடேற்றிய பிறகு அந்த உகைக்குள்ளேயே அக்னி ஏற்படும். இவ்விதம் அக்னி ஏற்படுவதற்கு குறைந்தது ஒன்றரை மணி நேரம் ஆகும். உகை உடையாமல் பார்த்துக் கொள்ளவெண்டும். நன்றாக உகையில் அக்னி வெளிப்பட்ட பிறகு ஆஹவநீயத்தை அணைத்து விட வேண்டும். உகையில் உண்டான அக்னியை நன்றாக ஸம்ரக்ஷணம் செய்ய வேண்டும். அது அணைந்து விட்டால் மிகப் பெரிய பிராயச்சித்தம் சொல்லப்பட்டுள்ளது. பிறகு அந்த உக்யாக்னியில் (உகையில் உண்டான அக்னியில்) பல மரத்தின்களின் சமித்துக்களை வைக்க வேண்டும். இந்த மந்திரத்தில் யாகம் சைய்பவரின் -- அதாவது கருட சயனம் செய்பவரின் -- எதிரிகள் (சத்ருக்கள்) நாசமடையவேண்டும் என்று ப்ரார்த்தனை வருகிறது. இந்த இடதிதில் ஆபஸ்தம்பர் ஒரு பெரிய கட்டளை இடுகிறார்: “तस्मादग्निचिदो पापं न कीर्तयेद् ....... नो अग्निविदः” --“மஹாக்னிசயனம் செய்தவரின் பாபத்தை வெளியில் சொல்லாதே.........அப்படியே மஹாக்னிசயனத்தைப் பற்றி தெரிந்து கொண்டவனின் பாபத்தையும் வெளியிடாதே” என்பது இதன் பொருள். எனவே அக்னிசயனத்தைப் பற்றி தெரிந்துகொள்வது பெரிய புண்யம். ஸ்ரீ பாகவானின் சரித்ரத்தை தெரிந்து கொள்வதற்கு சமமாகும்.அதன் பிறகு அந்த அக்னியை 3, 6, 12, 13, 15, 17, 24, 30 தினங்கள், நான்கு மாதம், எட்டு மாதம், ஒரு வருஷம், இவற்றில் ஏதாவது ஒரு கால பிரமாணம் வரையில் இந்த உக்யாக்னியை காலை மாலைகளில் ஸமித்து வைத்து காப்பாற்றி வர வேண்டும். பிறகு இந்த உக்யாக்னியை ஒரு உரியில் (शिक्यः - சிக்யம்) (அதாவது கிராமத்தில் பால், தயிர், நெய் வைப்பதற்காக கயிற்றால் தயார் செய்து ஒரு உரியை தொங்கவிடுவார்கள். அதைப் போல் தர்பையில் தயார் செய்து அதில்) இந்த உகையை அக்னியுடன் வைக்க வேண்டும். அதை யாகம் செய்பவர் கழுத்தில் மாட்டிக் கொண்டு அக்னியை தாரணம் செய்து நான்கு அடி வைத்து கிழக்கே  செல்வார். இது த்ரிவிக்ரமாவதாரத்தின் அடிப்படையாகும். இந்த சமயத்தில் தர்சனம் செய்வது சாக்ஷாத்தாக மஹாவிஷ்ணுவை தர்சனம் செய்வதுபோல் ஆகும். பிறகு ஸோமயாகத்தின் சில அம்சங்களை அனுஷ்டிக்க வேண்டும். அதாவது “ஸநீஹாரம்” (सनीहार:) -– யாகத்திற்காக பிக்ஷை –- முதலியன. தீக்ஷையின் அங்கமாக பால் சாப்பிட வேண்டும். அன்று தூக்கம் முழிக்க வேண்டும். இந்த உக்யாக்னியை ஒரு சிறிய நாற்காலியில் வைக்க வேண்டும். இத்துடன் முதல் நாள் கார்ய கிரமம் முடிவு பெறுகிறது.

-- Continued in the next post - 3

அக்னிசயனம் - 1

Śrī. A. S. Subbukrishna Mahāgnicit (Somayājī)

"யாகம்" (यागः) என்ற பதத்திற்கு "தேவதைக்கு செய்யப்படும் பூஜை" என்று அர்த்தம். விக்ரஹத்திற்கு ஆராதனை செய்வதைப் போலவே அக்னிபகவானை ஆராதனை செய்து அதில் "ஆஹுதி" (आहुतिः) களை அளிக்கிறோம். இரண்டுமே ஆராதனை தான்.

யாகங்கள் பலவகைப்படும். இவையே "யஜ்ஞங்கள்" என்றும் அழைக்கப்படுகின்றன. விவாஹம் செய்து கொண்டு அந்த அக்னியில் செய்பவை "பாக-(पाक)-யஜ்ஞங்கள்" -- சிறிய யாகங்கள் -- ஆகும். "ஆதானம்” (आधानम्) என்ற சிறிய கர்மாவை செய்து மூன்று அக்னிகளை ஏற்படுத்திக்கொண்டு தினமும் இருவேளையும் செய்வது "அக்னி-ஹோத்ரம்" (अग्निहोत्रम्) ஆகும். மாதத்திற்கு இருமுறை செய்வது -- அமாவாசை பௌர்ணமி கழித்த மறுநாளில் செய்வது -– “இஷ்டி” (दर्श-पौर्णमास-इष्टिः) ஆகும். பஞ்சாங்கங்களில் இது குறிப்பிட்டு வரப்படுவதைக் காணலாம். பதினாறு ரித்விக்-ऋत्विक्-களைக்கொண்டு வசந்த காலத்தில் மூன்று வேதங்களைக் கொண்டு ஐந்து நாள் செய்யப்படுவது "ஸோமயாகம்" (सोमयागः) என்பதாகும். இதில் “ஸோமம்” (सोमः) என்று சொல்லப்படுகிற கொடியைக் கொண்டுவந்து மந்த்ரங்களால் இடித்து மரப் பாதிரங்களில் க்ரஹணம் செய்து ஸாமவேதம், ரிக்வேதம் முதலியவற்றிலிருந்து தொகுக்கப்பட்ட "ஸ்துதம்", (स्तुतम्) "சஸ்த்ரம்" (शस्त्रम्) எனப்படுகின்ற மந்திரங்களை அழகாகச் சொல்லி ஹோமம் செய்து "அவப்ருத" (अवभृत:) ஸ்னானம் செய்து முடிப்பது ஸோமயாகம் ஆகும்.

முதலில் ஸோமயாகம் செய்தவர்தான் இந்த “கருடசயனம்” (गरुडचयनम्) என்பதை செய்யலாம். முதல் ஸோமயாகத்தில் இதை செய்வதற்கில்லை என்று பெரும்பாலான மகரிஷிகளின் அபிப்ராயம். ஸோமயாகத்திர்கு மேற்பட்டதான யாகங்களில் இந்த கருட-சயனத்தை சேர்த்து செய்யலாம். அதிலும் "வாஜபேயம்" (वाजपेय:) போன்ற சிலவற்றில் செய்யக்கூடாது என்றும் "அச்வமேதம்" (अश्वमेध:) “மஹாவ்ரதம்” (महाव्रत:) போன்றவற்றில் தவறாமல் செய்ய வேண்டும் என்பதும் ஸூத்ரகாரரின் கட்டளை. நாம் நமது தேசத்தில் செய்யும் யாகங்கள் யாவும் “ஆபஸ்தம்பர்” என்ற மஹாமுனிவரால் சொல்லி இருப்பதை பின்பற்றி செய்கிறோம். கிருஷ்ண யஜுர் வேதம் 44 ப்ரச்னங்களைக் கொண்டது. அதில் 14 ப்ரச்னங்கள் இந்த மஹாக்னிசயனத்தைப் பற்றி சொல்கிறது என்றால் இதன் பெருமை சொல்லாமலேயே விளங்கும்.

இதற்கு "கருடசயனம்" என்பது பெயர் வர காரணமிருக்கிறது. கருடன் வடிவில் பல வடிவில் செங்கற்களை அடுக்கி அதன் மீது அக்னியை முறைப்படி ப்ரதிஷ்டை செய்து யாகம் செய்வதால் இப்பெயர் வந்தது. இதற்கு "ச்யேனசிதி:" (श्येनचिति:) என்பதுதான் உண்மையான பெயர். இதை “மஹாக்னிசயனம்” (महाग्निचयनम्) என்றும் சொல்வார்கள். வேறு சில சயனங்கள் இருப்பதாலும் அவை சிறிய அளவில் இருப்பதாலும் (காடக-काठक-சயனங்கள்) அவற்றிலிருந்து இதைப் பிரித்துக் காட்டுவதற்காக இதை "மஹாக்னிசயனம்" என்று கூறுகிறோம்.

இதை செய்வதற்கான முறைகள், அளவுகள், கற்களின் எண்ணிக்கை எல்லாவற்றையும் மகரிஷிகள் அழகாக சொல்லியுள்ளனர். ஒரு மனிதன் தன் கைகளை உயர்த்தி நின்றால் எவ்வளவு உயரம் வருமோ அதை அளவாகக் கொண்டு ஒரு சதுரம் வரைந்தால் என்ன பரப்பளவு உள்ளதோ அதை ஒரு "புருஷப்ரமாணம்" (पुरुषप्रमाणम्) என்று கூறுவோம். அந்த புருஷப்ரமாணத்தின் பரப்பு அளவுக்கு கருடாகாரம் தயார் செய்து அதில் 5 அடுக்குகள் கற்கள் அடுக்கப்படுகிறது. 5 அடுக்குகளின் உயரம் முழங்கால் உயரம் இருக்கும். இப்படி அடுக்கும் ஒவ்வொரு வரிசையிலும் ("சிதி"-चिति:-எனப்படுவது) 200 கற்கள் இருக்கும். எனவே 1000 கற்களின் மேல் ஹோமம் செய்யப்படுகிறது. இதுவே 2-வது 3-வது முறை செய்வதானால் கற்களின் எண்ணிக்கை, பரப்பளவு, உயரம் முதலியவை அதிகரிக்கும். அதை விளக்கும் அட்டவணை:

3-முறைக்குமேல் எத்தனை முறை செய்தாலும் (1), (2), (4) கட்டங்களில் சொல்லிய அளவு எண்ணிக்கைகள் மாறாது, ஆனால் (3) கட்டத்தில் சொன்ன பரப்பளவு 4, 5, 6 என்று அதிகரித்துக் கொண்டே போகும். அதாவது பரப்பளவு மட்டும் அதிகரிக்கும் என்பது கருத்து. இந்த கருடசயனத்தின் விசேஷ பலன்களை முடிவுரையில் காணலாம். இனி யாக விபரங்களைப் பற்றி கவனிப்போம்.

-- Continued in the next post - 2

Veda-bhāṣya-ratnam -- Śrī A. S. Subbukrishna Mahāgnicit (Somayājī)

Mahāgnicit

A brief biographical sketch by

Ramanathan P S

Bhāratavarṣa had a vibrant presence of great Vedic scholars in its diverse branches of learning in the past centuries. Its trace and continuity can predominantly seen in the South of India than the North. Reasons may be many. A few personalities are still living as the torch bearers of the ancient wisdom in this multi-cultural and multi-lingual land. Dedicated souls without any expectations or reward are undertaking study of the Vedas and Śāstras as an ordained duty. A countable number is seen engaged in the performance of the complicated Śrauta rituals too. The question is who inspires them for such kind of an attitude towards the relentless study? Probably it is the echo and vibration of the Śāstra that has been handed from generation to generation (pāramparya) that urges them not to break the continuity.

"Do not ask why" -- commands the Śāstra vouching the Sanskrit phrase  --

ब्राह्मणेन निष्कारणो धर्मः षडङ्गो वेदोऽध्येयो ज्ञेयश्च । (Mahābhāṣya, Paspaśānhika)
brāhmaṇena niṣkāraṇo dharmaḥ ṣaḍaṅgo vedo'dhyeyo jñeyaśca. 

That is, a Brāhmaṇa should practice the virtuous acts (Dharma), learn and study the Veda with its six limbs (Śikṣā, Kalpa, Vyākaraṇa, Nirukta, Chandas, and Jyotiṣa), for no reason whatsoever. Note the word used – niṣkāraṇah.

Manu dictates:

वेदः कृत्स्नोऽधिगन्तव्यः सरहस्यो द्विजन्मना । (Manusmṛti, 2.164)
vedaḥ kṛtsno’dhigantavyaḥ sarahasyo dvijanmanā.

"The twice-born must study the whole Veda with the Rahasya.

वेदाभ्यासो हि विप्रस्य तपः परमिहोच्यते । (Manusmṛti, 2.165)
vedābhyāso hi viprasya tapaḥ paraṃ ihocyate.
 
"Study of the Veda is declared to be the highest tapas for a Brāhmaṇa in this world."

and the Upaniṣad reminds:
 
स्वाध्यायप्रवचनाभ्यां न प्रमदितव्यम् । (Taittirīya-Upaniṣad, 1.11)
Svādhyāya-pravacanābhyāṃ na pramaditavyam.
 
“Never be indifferent to the study and imparting of the Veda.”

Fixing the Śāstra-prescribed goal they march on with unflinching faith. Result appears of its own. As the Braḥmībhūta Śri Chandrasekharendra Sarasvatī Mahāsvāmin puts it -- Money, power and fame will chase such a goal-setter walking through the path of Dharma, even if he does not want it. 

There is a hamlet called Arivitthurai, near Ponneri in Tiruvallur District of Tamil Nadu. Though this village cannot boast of the characteristics of an Agrahāra consisting of a Brāhmaṇa settlement, a prominent Somayājī family belonging to the Śrīvatsa-Gotra was living there keeping alive the Agnihotra tradition without break for the last four generations till the death of Śrī. A. B. Sītārāma Somayājin (1885-1949) at Arivitthurai. Sītārāma Somayājin was son of Śrī. Bhāskara Śrautin.  The life of an Āhitāgni is hectic with a tight schedule of worship of Agni.  He has to perform the nitya-agnihotra, iṣṭis (minor yajñas) on Amāvāsyā (New Moon) and Pūrṇimā (Full Moon) days, the vārṣika (annual – during “varṣā” season) yāga, etc., apart from the smārta (nitya – obligatory and naimittika – occasional) karmas. Sītārāma Somayājin had performed the Agniṣṭoma (Somayāga) in 1930s at Kāḷahastī (AP) proper and an Atyagniṣṭoma five years later. A Cāturmāsya too was conducted in the year 1948 at Nellore (AP).

Śrī Sītārāma Somayājin with Patnī

A renowned scholar of his times, his expertise spanned a significant number of different subject areas in Sanskrit apart from the Taittirīya-yajur-veda. He had 4 Sons and 2 daughters by his Patnī, Rāghava Lakshmī Somapīthinī. Śrī. A. S. Subbukrishna Mahāgnicit, now living in Tiruvānmiyūr (South Chennai), is his fourth son, born on 23.07.1937 (Āṣāḍha-Guru-Pūrṇimā). Two of his elder brothers, Svargīya Ramakrishna Śāstrin and Svargīya Viswanatha Śrautin were highly accomplished in the Veda and the Śrauta. Subbukrishna’s adhyayana of sva-śākhā started from his initiation into brahmacarya (Upanayana) at the appropriate age, under his father, elder brothers and the scholar, Śrī Melagaram (Tiruvaṇṇāmalai) Venugopala Śāstrin’s tutelage.

Śrī Sītārāma Somayājin was not against formal educational process and sent Subbukrishna to school, of course, without deviating from his rigorous svādhyāya (self study of the Vedic portions). Thus along with modern schooling Subbukrishna commenced learning Veda-lakṣana, basic Vyākaraṇa and Sanskrit literature with its branches like the Kāvya, the Nāṭaka and the Alaṅkāra, at home.
 
He had a flair for higher learning backed with a burning desire in acquiring a degree and with this aim in view left for Chennai to enroll at the University of Madras for doing BA (Hons) in Sanskrit. Alongside with his higher studies, he began the traditional adhyayana of Āpastamba-śrauta-sūtra with the bhāṣyās (commentaries) of Rāmāgnicit, Dhūrtasvāmin and Kapardisvāmin, the Āśvalāyana-śrauta-sūtra with the commentary of Gārgya Nārāyaṇa, the Drāḥyāyaṇa-śrauta-sūtra with the bhāṣya of Dhanvin and the Prayoga manuals of Āṇḍapiḷḷai, and the like from his father and elder brothers. 

Like the sayings –
 
एकशास्त्रमनेकशास्त्रानुबन्धि ।
ekaśāstram-aneka-śāstrānubandhi.

“Once you start learning something it will lead you to learn something else” – Subbukrishna’s pursuit of knowledge led him to the stalwart Śāstraratnākara Śrī. Polakaṁ Śrīrāma Śāstrin who was a store-house of a wide range of Śāstras. He learnt the various intricate concepts associated with the course of study in Nyāya, Advaita Vedānta and Sāhitya under him. Hand in hand, uninterrupted studies in Pūrva-mīmāṃsā, Vyākaraṇa, Veda-lakṣana and Jyotiṣa continued.
 

At Convocation

In the year 1958, he came out in flying colors from the Madras University earning the BA (Hon) degree, standing first in the State with First Class and distinction, bagging all the three medals allotted for the faculty, that year. Like any fresh graduate of those times he had an inclination to acquire a job and he joined the Accountant General’s Office in the year 1960. In the same year he married Smt. Venkatalakshmi.

Śrī. Subbukrishna Śrautin with Patnī

After putting in service for a considerably long period he reached up to the post of Senior Accounts Officer and attained superannuation in 1993. By this time he came to be known as a full-fledged Vedic scholar – Śrautin – a person who focuses his studies on the tradition of rituals as ordained by the Śruti (the Vedas) – to be true to the meaning of the word.

Soon after his retirement from mundane activities, he began to concentrate on his traditional studies in Śrauta without neglecting the subtle ācāras as enshrined in the Dharma-śāstras. It is said that the desire of knowledge, like the thirst of riches, increases ever with the acquisition of it. Subbukrishna Śrautin’s intensity of desire and emphasis to put into practice a fraction of what he had learnt from the śrauta texts went stronger and stronger. It culminated in the setting up of the tretāgni (three fires) through the Agnyādhāna ritual in May 1996, at his residence.

Yāga in progress

This paved way for the conduct of an Agniṣṭoma Somayāga in the year 2001 at Arigilikandiga (near Kāḷahastī, AP). A person who has established the three agnis known as the Gārhapatya, Dakṣinā and Āhavanīya by performing the ritual Ādhāna becomes an Āhitāgni. Subbukrishna Śrautī now having performed a Somayāga holding the post of a Yajamāna (Patron of the yajña) became a Somayāji. The wife becomes a "Patnī" only when she shares in the yajña of her husband. When she becomes wife of a Somayājin she gets an additional qualification of being called a “Somapīthinī”. 

The Śyena (Garuḍa) Citi - Āpastambīya Catuṣpatrikā

The Śyena Citi cemented and preserved.
- An aerial view.

After a gap of 7 years, he conducted an Atirātra with Cayana in the year 2008. For this cayana the fire altar has to be built with 5 layers of 200 bricks in each (1000 in all) made (of red earth) in different dimensions to finally form the shape of a flying Garuḍa (Śyena) or falcon. Since the size of this altar and ritual contents, etc., are all "mega" it is also called "Mahāgni-cayana". He who performs a Somayāga with Garuḍa-citi is called "Mahāgnicit". Śrī. Subbukrishna Somayājī now became a "Mahāgnicit" – the highest honorific title a Somayāji could hold in the field of karma-kānḍa.

Yajamāna at Dīkṣā with Patnī

Again after another 7 years a Ṣodasī was performed at the same place, near Kāḷahastī in April, 2015 (30.04.2015 to 05.05.2015) strictly as per the injunctions of the sūtras. Moreover Kṣudra-cayanas like the Pañca-kāṭhakas (Sāvitra, Nāciketa, Cāturhotra, Vaiśvasṛja, Āruṇa-ketuka) had also been undertaken during the above yāgas apart from a Cāturmāsya.

Special mention may be made that all the principal ritviks (officiating priests) in his Somayāgas have been his three sons, Sarvaśrī. Pāvakī Srinivasan (Hotā), Ganesa Śrautin (Adhvaryu) and Harihara Śarmā (Maitrāvaruṇa in Atirātra and Brahmā in Ṣoḍasī) except the Udgātā, which duty was assigned to Sri. C. S. Srikrishna Śrautin. The rest of the ārtvijya duties were entrusted to scholars from Āndhra-deśa. It is to be highlighted that Śrī. A. P. Srikanth who offciated as the Maitrāvaruṇa for the first time in the Ṣoḍasī, is his young grand-son.

Sāvitra-cayana

Āruṇa-ketuka-cayana

His life is totally dedicated to anuṣṭhāna, so much so, he doesn’t undertake much travel except where it necessitates. Rarely does he speak in the public. Śrī Subbukrishna Mahāgnicit is presently engaged in transmitting the Śruti – from memory to memory – to his grand-children, thus continuing an unbroken chain of family tradition.
 



His intensive research calibre can be observed in his first book, Prayoga-vicāra-muktāvalī. (released in 1985 on the occasion of his father, Śrī Sītārāma Somayājin’s birth centenary). Printed in manuscript form it contains classic discussions and refutations of certain intricate points in the existing practice mainly, in rituals – the best output.
 
The Second one is “Śiñjinīyaṃ” (1990) – The Story of the Anklet – a Sanskritized Drama based upon the famous epic poem “Śilappathikāram” by the great Iḷango Aḍigaḷ (2nd Century AD). This is the first of its kind in Sanskrit. This book has been introduced by the late scholiast Dr C. R. Swaminatha “Kāryakār” wherein he pays rich encomiums to the author for his “nātaka-racanā-śemuṣī”, describing its beauty with a quote from Vikramorvaśīya, 1.8 of Kāḷidāsa.
 
Commentary on Vipra-sandeśa, a Khaṇḍa-kāvya by Srīmuṣṇaṁ D. Srinivasacharya is yet another brilliant work in Sanskrit. Titled as Bhāvabodhinī, it is said in literary circles that this commendable commentary even excels the original. This was published in Chennai in the year 1997.

The fourth book, “தவிர்க்ககூடிய தவறுகள்” – निवारणीयाः दोषाः – (Vaidikaśrī, Chennai, 2009, pp. 156) is a compilation of a series of articles in Tamil that had been serialised in the religious monthly journal, "Vaidikaśrī", on the topic - Rectifiable Mistakes in Rituals.

Besides the above he has contributed scores of articles to journals and souvenirs written in Sanskrit, English and Tamil; but unfortunately not a single copy has been preserved in his personal library except two or three which are included in this Blog. His articles critically examine the topics -- which show his acumen and insight at their best.

Sri. Subbukrishna Śrautin was conferred with the title of “वेदभाष्यरत्नम्” (Veda-bhāṣya-ratnaṃ) in the year 1970 which can be called a greatest award in his life. It was not merely giving a title. Qualifying for this examination was not an easy task at all. It is a course of study of the Veda-bhāṣya of Sāyaṇācārya for 5 years. This tough test was started in 1958 by the Mahāsvāmin of Śrī Kanchi Kamakoti Mutt in order to revive the study of the commentaries on the Veda.
 
Śrī. Subbukrishna Somayājin (Mahāgnicit), though best known for his rigid views on Śāstraic issues, is highly endowed with ātmaguṇas. Above everything else, when approached with a paripraśna (searching question), he leaves no stones unturned or refrains from going the extra mile with his incredible knowledge of the Śāstra, to clear doubts which arise in the mind of a true seeker.

Now for the acquisition of such knowledge, which is the most proximate means?

This question has been answered in the Bhagavad-gītā (4.34) –

तद्विद्धि प्रणिपातेन परिप्रश्नेन सेवया।
उपदेक्ष्यन्ति ते ज्ञानं ज्ञानिनस्तत्त्वदर्शिभिः॥

“Acquire that through prostration (falling down completely, saluting by stretching oneself fully on the ground), searching questions and service. The wise ones who have realised the Truth will impart the Knowledge to you.”

Do not doubt, a praṇipāta unto the feet of such a Śrotriya will earn Puṇya. 

नमो महद्भ्यः।

Key words: Arigilikandiga, Mahagnichith, Srautin, Srotriya, Vedabhashyarathnam, Sinjiniyam, Udgata, Hota, Tretagni, Adhvaryu, Brahman, Maitravaruna, Arunakethuka, Chayana, Kshuddra Chayana, Kathaka, Dr. C. R. Swaminatha, ..........